Vanaf haar woning op de veertiende verdieping van een van de vele woontorens in Sjanghai kijkt Jie Chen uit over de skyline van een Aziatische miljoenenstad. Hoge torens, hijskranen en toeterende taxi's vormen de entourage van een gesprek over de ongewone loopbaan van de oud-TU'er.

"Toen ik afstudeerde, wist ik al dat ik een baan in China wilde", zegt Chen. "Bij mij was niet het vakgebied de eerste eis, maar de locatie. Ik dacht als ik nu niet ga, dan komt het er waarschijnlijk nooit meer van en dan krijg ik later spijt."

Dankzij China's bloeiende economie is het vinden van een Nederlands bedrijf met vestigingen in China niet moeilijk en met haar ingenieursdiploma op zak en goede beheersing van zowel Chinese als Europese talen, blijkt Chen een gewilde kandidaat. Ze ziet een advertentie van Cordys, een Nederlandse multinational met vestigingen in de VS, Duitsland, India en China en bezoekt de open dag van het it-bedrijf in Putten. "De sfeer was goed en Cordys leek me een leuk bedrijf. Ik was nog niet heel erg geïnteresseerd in it, maar wist er door mijn afstudeerproject wel wat van af", aldus de ingenieur. Voor haar afstuderen herontwierp ze voor de divisie optische instrumentatie van TNO-TPD het capaciteitsplanningsproces, zocht ze nieuwe software uit en begeleidde ze de implementatie daarvan. "We leven in een it-tijdperk, dus is het slim kennis van it te hebben.” Op de open dag van Cordys vult ze een sollicitatieformulier in, mag langskomen en wordt na twee gesprekken van een half uur aangenomen. Bovendien kan ze meteen op het kantoor in Beijing beginnen.

Voordat ze start als supportcoördinator, neemt ze deel aan het China Synergy Program for outstanding youth. Dit programma, georganiseerd door verschillende universiteiten in Hongkong, biedt jaarlijks ruim tweehonderd etnisch Chinese jongeren uit China en de rest van de wereld een unieke kans om kennis te maken met het Chinese zakenleven en de Chinese cultuur. Gedurende achttien dagen reist Chen langs overheidsinstituten, bedrijven en universiteiten en bouwt zo een aardig netwerk op van vrienden, bekenden en mogelijke zakenrelaties.

Zakelijke kant

De kennismaking met het Chinese zakenleven past goed bij haar belangrijkste professionele interesse; al bij luchtvaart- en ruimtevaarttechniek ontdekt ze dat ze vooral geïnteresseerd is in de zakelijke kant van het bedrijfsleven. Chen: "Na mijn bachelor vond ik dat ik eigenlijk wel genoeg technische kennis had. Ik wilde meer met mensen werken en meer weten over organisatie en management." Dus kiest ze voor de afstudeerrichting luchtvaarttechnische bedrijfskunde en terwijl ze verder gaat met haar masteropleiding, studeert ze twee jaar lang ook bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. "Luchtvaarttechnische bedrijfskunde was toch nog heel technisch en ik wilde graag zien hoe de bedrijfsprocessen bij een niet-technisch bedrijf waren", verklaart ze. Ze haalt haar propedeuse in Rotterdam en zegt achteraf: "Ik vond bedrijfskunde vooral leuk om te doen, het was een vorm van ontspanning. De mensen daar waren anders en de manier van werken ook. We moesten veel meer samenwerken en presentaties houden. En dat had ik in de eerste drie jaar bij L&R best gemist."

Na het China Synergy Program verblijft Chen korte tijd in Sjanghai, tot ze bij Cordys begint. Op haar eerste werkdag arriveert ze met koffers en al 's ochtends vroeg op kantoor in Beijing. "Ze zeiden: 'Ga eerst maar lekker naar een hotel en rust wat uit', dus vertrok ik naar een hotelkamer die ze voor mij geregeld hadden." De dag erna zoekt ze via internet een woning en een paar dagen later verhuist ze.

Het werk bevalt goed. Op het kantoor werken een man of zeven, de werkcultuur is vrij westers en het team jong; haar baan als supportcoördinator blijkt bovendien veelzijdig. Niet alleen zorgt ze dat alle softwareproblemen van klanten worden verholpen - soms door haar team en soms door technische specialisten in India -, ze houdt zich ook bezig met het opzetten van de interne organisatie en het standaardiseren van interne processen. Daarnaast doet ze af en toe wat vertaalwerk Chinees-Engels, bijvoorbeeld wanneer Chinese documenten naar de R&D-afdeling in India moeten. Ook coördineert ze pre-release-testen van de software. "Op het Chinese systeem blijken er vaak andere problemen te zijn dan op het Engelse systeem", zegt ze. En natuurlijk leert ze ontzettend veel over de software zelf. "De Cordys-software is een integratieplatform, een systeem dat de data van allerlei andere bedrijfssystemen integreert. Het is een stap verder dan enterprise resource planning-software als SAP, die vrij stug is. Onze software is juist makkelijk aan te passen aan je bedrijfsprocessen."

Contracten

Cordys groeit snel en na een jaar is het aantal medewerkers in Beijing verdubbeld. Chens baan wordt meer en meer een managementfunctie en bovendien wordt ze verantwoordelijk voor het regelen van de licenties. Ze merkt al snel dat Chinezen anders met contracten omgaan dan Nederlanders. "Chinezen hechten meer waarde aan relaties dan aan een contract, voor hen is een contract minder bindend. Ze doen ook het liefst zaken met mensen die ze al kennen. Contracten zijn dood, mensen zijn levend, dat is de redenering." Ook de Chinese manier van communiceren verschilt erg van de directe wijze van communiceren in Nederland, waardoor simpele dingen soms onnodig veel tijd kosten.

Na anderhalf jaar besluit ze haar baan op te zeggen. "Mijn carrière ging niet echt de kant op die ik wilde", aldus Chen. Ze vindt haar werk niet meer uitdagend en wil zich meer toeleggen op de zakelijke aspecten. "Naar de klant toe om daar onze software uit te leggen en te verkopen, daar had ik wel zin in. Maar mijn Chinees op technisch niveau is daarvoor niet goed genoeg." Hoewel Cordys de intentie heeft haar meer voor de interne organisatie in te zetten, komt daarvan uiteindelijke vanwege de hoge werkdruk en personeelstekort weinig terecht. Bovendien wil Chen liever in Sjanghai wonen, die stad spreekt haar veel meer aan dan Beijing.

Als volleerd Chinees regelt ze via vrienden een sollicitatiegesprek bij twee verschillende bedrijven in Sjanghai en tijdens de gesprekken blijkt dat beide bedrijven haar graag in dienst willen nemen. Ze kiest voor de functie van assistant general manager bij ETG Staging Connections Ltd., een evenementenorganisatiebureau. "Zij boden mij een westers salaris en een heel uitdagende baan die goed past bij wat ik wil", aldus de oud-TU'er.

Inmiddels woont ze al een paar weken in Sjanghai en is ze een week geleden begonnen aan haar nieuwe baan. "Ik ga de dertig mensen op het kantoor in Sjanghai managen", zegt ze enthousiast. "Personeelszaken, operationele aspecten, financiële zaken, klantrelaties en sales, daar krijg ik allemaal mee te maken, dus ik zal hier veel leren op het gebied van management. En mocht ik later besluiten mijn eigen zaak te beginnen, dan kan ik die kennis goed gebruiken."